Literatuur en linkjes

Op deze pagina zijn verschillende linkjes en literatuur te vinden die wij aanraden en betrekking hebben op vroegmiddeleeuws Frisia.

Literatuur

Wil je meer weten over vroegmiddeleeuws Frisia? Deze literatuur raden wij ten zeerste aan! Over Frisia is veel geschreven vanuit veel verschillende disciplines - zoals (landschaps)geschiedenis, archeologie en taalwetenschap. Het is daarom ondoenlijk alle literatuur - vooral m.b.t. artikelen - in de lijst op te nemen. Wij hebben er zodoende voor gekozen om hoofdzakelijk boeken en bundels op te nemen die wij als naslagwerken gebruiken. De literatuur staat gerangschikt per onderwerp.

Algemeen

Henstra, D.J., Friese graafschappen tussen Zwin en Wezer. Een overzicht van grafelijkheid in middeleeuws Frisia (ca. 700-1200) (Assen 2012).
Hines, J., en N. IJssennagger (red.), Frisians and their North Sea neighbours. From the fifth century to the Viking Age (Woodbridge 2017).
Hines, J. , en N. IJssennagger (red.), Frisians of the early middle ages (Woodbridge 2021).
Tuuk, L. van der, De Friezen. De vroegste geschiedenis van het Nederlandse kustgebied (Utrecht 2017).

West-Frisia

Buis P., en M.W. Van IJzendoorn, Kennemerland in metaalvondsten (Castricum 2021).
Dekkers, C., G. Dorren, R. Van Eerden, Het land van Hilde. Archeologie in het Noord-Hollandse kustgebied (Utrecht 2006).
Dijkstra, M., Rondom de mondingen van Rijn en Maas (Leiden 2011).
Dütting, M., (red.), SCHATRIJK. Wieringen (Alkmaar 2018).
Leeuwen, J. van, ‘Middeleeuws Medemblik. Een centrum in de perifierie’, West-Friese archeologische rapporten 61 (2014) 1-351.
Meijlink, B., B. Silkens en N.L. Jaspers, Zeeën van tijd. Grasduinen door de archeologie van 2500 jaar Domburg en het Oostkapelse strand (Amsterdam 2023).
Nicolay, J. en R. van Eerden (red.), Noord-Holland in het 1e millennium. Deel 1 en 2 (Castricum 2023).

Midden-Frisia

M. Stoter en D. Spiekhout (red.), Wij Vikingen. Friezen en Vikingen in het kustgebied van de Lage Landen (Leeuwarden 2019).
Nieuwhof, A., J. Nicolay, J. Wiersma (red.), De geschiedenis van terpen- en wierdenland. Een verhaal in ontwikkeling (Groningen 2018).
Nieuwhof, A., E. Knol, J. Nicolay (red.), De hoogste terp van Friesland. Nieuw en oud onderzoek in Hogebeintum (Groningen 2019).
Knol, E., De Noordnederlandse kustlanden in de vroege middeleeuwen (Groningen 1993).
Postma, D., Het zodenhuis van Firdgum. Middeleeuwse boerderijbouw in het Friese kustgebied tussen 400 en 1300 (Groningen 2016).

Oost-Frisia

Jahn, W., (red.), Die Moorleiche von Bernuthsfeld (Emden 2019).
Kegler, J.F., (red.), Land der Entdeckungen. Die Archäologie des friesischen Küstenraums (Aurich 2013).

Taalwetenschappelijk

Bremmer, R.H Jr., An introduction to Old Frisian. History, grammar, reader, glossary (Amsterdam 2009).
Baker, P.S., Introduction to Old English. Second edition (Oxford 2007). Alhoewel geen Oudfries, toch de moeite waard!

Musea

Liever naar een museum om in de praktijk over Frisia te leren? De onderstaande musea raden wij aan! Een weblink naar het desbetreffende museum en diens collectie staat onderstreept in de tekst aangegeven.

Fries Museum

Het Fries Museum is een geweldige start om over Frisia te leren. Het museum richt zich op de geschiedenis van de provincie Friesland in de breedste zin. Vroegmiddeleeuws Midden-Frisia wordt als onderdeel van deze geschiedenis goed behandeld. Topstukken uit het museum zijn de befaamde fibulae van Wijnaldum en Hegebeintum, maar naast deze zijn er nog vele andere terpvondsten om te bewonderen, waaronder de muntschat van Hallum. De vondsten zijn ook digitaal te bewonderen en raadpleegbaar voor onderzoek in de online collectie van het museum.

Groninger Museum

Het Groninger Museum onderscheid zich meer als kunstmuseum dan als archeologiemuseum. Voor vondsten of informatie over Frisia is dit museum wellicht niet het beste museum om naartoe te gaan. Desalniettemin zijn verschillende vondsten uit de Groningse wierden wel inzichtelijk en raadpleegbaar in de online collectie!

Huis van Hilde

Het Huis van Hilde in Castricum is eveneens een geweldig museum om te leren over Frisia. Het museum richt zich op de geschiedenis van Noord-Holland, waarbij veel aandacht is geschonken aan de vroege geschiedenis van de steentijd tot de middeleeuwen. Verschillende vondsten uit vroegmiddeleeuws West-Frisia zijn tentoongesteld in het museum. Wat dit museum onderscheid zijn de verschillende reconstructiemensen die ooit in het hedendaagse Noord-Holland hebben geleefd, zoals Cees (Steentijd; Enkelgrafcultuur), Willem en Hillegonda van Brederode (late middeleeuwen) en uiteraard Hilde (vroege middeleeuwen). Vondsten zijn digitaal raadpleegbaar in de online collectie.

Ostfriesisches Landesmuseum Emden

Het Ostfriesisches Landesmuseum Emden in Duitsland ligt net over de grens in Ostfriesland. Het museum richt zich op de kunst- en culturele geschiedenis van Oostfriesland en is zeer de moeite waard om heen te gaan. Verschillende tijdperken worden tentoongesteld, waarvan vroegmiddeleeuws Oost-Frisia er één van is. Het topstuk is het veenlijk van Bernuthsfeld met diens kenmerkende, goed bewaard gebleven tuniek en overige kledingstukken. De collectie is voor zover wij weten niet online te raadplegen.

Rijksmuseum van Oudheden

Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden is het rijksmuseum van (nationale) archeologie in Nederland. Het museum heeft verschillende vaste tentoonstellingen, waaronder de Klassieke Wereld van Grieken en Romeinen, Nederland in de Romeinse tijd en de Archeologie van Nederland. Ondanks dat de tentoongestelde perioden veel breder zijn dan vroegmiddeleeuws Frisia, zijn in dit museum wel interessante topstukken uit dit gebied te vinden, zoals de originele pillbox-muts uit Leens, het kapje uit Dokkum-Berg Sion en de goudschat van Wieuwerd. Overige belangwekkende vroegmiddeleeuwse topstukken, zoals de fibula van Dorestad, maar ook vondsten uit verschillende ruitergraven maken dit museum een van de musea die je als liefhebber van de vroege middeleeuwen een keer moet hebben gezien. In de online collectie van het RMO zijn verschillende vondsten uit vroegmiddeleeuws Frisia te vinden.